Leerkrachten verzamelen de hele dag door informatie over de leerlingen in hun groep. Sommige aspecten registreren ze bijna onbewust. Voor andere gegevens gaan ze eens goed zitten, om aan de hand van een formulier te registreren wat er te zien valt. De leerkrachten analyseren toetsgegevens. Daarnaast krijgen ze tijdens de gesprekken met ouders veel informatie over de kinderen. Al die onderdelen vormen puzzelstukjes in het grote geheel: de ontwikkeling van jouw kind. Waarom verzamelen ze al die puzzelstukjes? Waarom volgen leerkrachten jouw kind zo nauwgezet? Zo kunnen ze jouw kind geven wat nodig is om zich optimaal te ontwikkelen.
Kijken… dat gaat bijna vanzelf
Misschien denk je bij het volgen van kinderen wel het eerste aan toetsen. Maar wist je dat de leerkracht in de eerste plaats gewoon kijkt naar je kind? De juf of meester geeft klassikale uitleg en ziet ondertussen of jouw kind in staat is om zich daarop te focussen. Na een vraag aan de klas registreert de docent welke kinderen op die vraag reageren. Als de leerkracht klaar is met uitleggen en de klas zelfstandig aan het werk gaat, wordt opgemerkt wie er aan de slag kunnen. Leerlingen met opstartproblemen vallen ook op. Bij het nakijken van het werk wordt bekeken of de lesdoelen zijn behaald en of jouw kind nog extra oefening of uitleg nodig heeft. Al deze gegevens helpen de leerkracht om een beeld te vormen. Het geeft inzicht in bijvoorbeeld het concentratievermogen, de taakaanpak en de benodigde extra hulp.
Op het schoolplein, tijdens de gymles, bij het samenwerken en in vrije momenten, ziet de leerkracht hoe jouw kind zich sociaal beweegt onder andere leerlingen. Ook die informatie vormt een deel van het totale plaatje.
Formulieren
In sommige gevallen observeert een docent heel gericht. Op dat moment wordt op een formulier genoteerd wat er te zien is. Dit gebeurt bijvoorbeeld veel bij kleuters, waar in de regel minder of geen toetsen worden afgenomen. Maar ook in hogere groepen wordt er gebruik gemaakt van observatieformulieren. Zo zijn er op veel scholen formulieren om de sociale aspecten van kinderen te bekijken. Daarnaast hebben sommige taalmethodes formulieren. Hiermee kan heel gericht worden geobserveerd hoe een leerling samenwerkt of overlegt. Spreekbeurten vormen ook een moment waarop de leerkracht nauwgezet kan noteren wat er te zien is bij jouw kind. Zo zorgt de juf of meester voor concrete observatiegegevens naast de informatie die hij of zij door de dag heen al verzamelt.
Toetsen
De toetsgegevens zijn zeker een belangrijke informatiebron voor leerkrachten, maar zoals hierboven al beschreven, niet de enige. Er wordt onderscheid gemaakt tussen methodegebonden toetsen en niet-methodegebonden toetsen.
Methodegebonden toetsen
De eerste toetsen horen, zoals de term al doet vermoeden, bij de lesmethodes die de school hanteert. De toetsen sluiten dan ook aan op het lesaanbod van een bepaalde periode. Zo krijg je bij rekenen, na het aanleren en oefenen van de breuken, in de toets een aantal opgaven die checken of de behandelde breuken al worden beheerst. Op deze manier ziet een leerkracht snel of het lesaanbod goed is overgekomen.
Niet-methodegebonden toetsen
Bij niet-methodegebonden toetsen kijkt de leerkracht over een grotere periode naar de ontwikkeling op een bepaald vakgebied. In niet-methodegebonden toetsen wordt niet alleen de feitenkennis getoetst, maar ook het inzicht. Hierbij worden onder andere onderdelen getoetst die op een hoger niveau liggen dan van het leerjaar waarin de toets wordt afgenomen. Zo kan aan de resultaten worden afgelezen welke leerlingen al verder zijn in hun ontwikkeling.
Contact met ouders
Ik noem het hier als laatste, maar het is misschien wel het belangrijkste punt: Jij als ouder bent een belangrijke bron van informatie voor de leerkracht. Lees ook: ‘Waarom je fantastisch bent als zeurmoeder’ en ‘Zes tips voor positieve communicatie tussen ouders en leerkracht.’ Met alle gegevens die door middel van observatie en toetsen wordt verkregen, maakt de informatie van ouders het beeld compleet.
Gegevens verzameld… en dan…
Het verzamelen van al die informatie doen leerkrachten niet voor niets. Het geeft richtlijnen voor hun handelen. Op basis van de informatie bepalen leerkrachten wie extra uitdaging nodig heeft, wie meer uitleg en oefening moet krijgen en welke leerlingen op sociaal vlak ondersteuning kunnen gebruiken. De leerkracht bespreekt de bevindingen met regelmaat met de intern begeleider (zorgcoördinator) van de school. Zij bekijken samen of jouw kind zich voldoende ontwikkelt en of er eventueel externe hulp nodig is. Met het verstrijken van de jaren op de basisschool krijgt de school steeds beter in beeld wat de capaciteiten, mogelijkheden en talenten van een leerling zijn. Tegen de tijd dat je kind in groep 8 zit, is dat beeld compleet. Vanuit die basis kan een passend advies worden gegeven richting het voortgezet onderwijs. Lees ook: ‘Waarom jouw kind totaal niet nerveus hoeft te zijn voor de eindtoets.’
Heb je na het lezen van dit blog nog vragen? Neem gerust contact op. Ik help jou en je kind graag blij door de basisschool!
