Deel 4 in de serie ‘Zelfstandig werken in het basisonderwijs’ 

In de afgelopen weken plaatste ik steeds een blog in de serie ‘zelfstandig werken in het basisonderwijs’. Na een introductie over de inhoud en het doel van zelfstandig werken, vertelde ik de laatste twee weken over de mogelijke inzet van verschillende middelen om het zelfstandig werken vorm te geven. Het verkeerslicht in de klas kwam zo aan bod. Vorige week blogde ik over het gebruik van een vragenkaartje of een dobbelsteen met symbolen. Vandaag sluit ik deze serie af met een ander bekend middel: de dag- of weektaak. 

Dag- en/of weektaak 

Wanneer kinderen weten welke lessen en opdrachten er op het programma staan, kunnen ze daar ook beter zelfstandig mee aan de slag. Daarom werken veel scholen met een dag- en/of weektaak. Dit houdt in dat de leerkracht aangeeft welke lessen er deze dag of deze week af moeten zijn. De leerlingen plannen vervolgens zelf wanneer ze welke les gaan maken. Er is veel variatie in de werkwijze met dag- en weektaken. Zo zijn er scholen die een weektaak maken van ‘extra werk’ en die de basislessen klassikaal inplannen. Er zijn ook scholen die bijna alle lessen in de vorm van een weektaak gieten. Vaak wordt voor de leerlingen zichtbaar gemaakt wanneer de leerkracht instructie zal geven over een bepaalde les. Zo kunnen leerlingen ervoor kiezen om eerst de instructie af te wachten voordat ze aan hun taak beginnen. Het kan ook zo zijn dat de leerkracht leerlingen verplicht om te wachten met een taak tot na de instructie, omdat hij of zij weet dat de uitleg essentieel is om de taak goed te kunnen vervullen. 

Voorbeeld weektaak van www.123lesidee.nl

Planbord 

Een weektaak kan onder andere worden weergegeven op een planbord. Dit kan een whiteboard zijn waarop de namen van de leerlingen staan en ook de taken die uitgevoerd moeten worden. Met behulp van magneetjes kunnen de leerlingen aangeven wat ze al hebben gedaan. De leerkracht kan ook van de leerlingen vragen om een taak af te kruisen op het planbord. Met een planbord is het voor de hele klas zichtbaar hoever iedereen is met zijn taken. Een nadeel van zo’n bord is dat de leerlingen de taken niet zelfstandig kunnen plannen. Het bord is goed in te zetten voor het extra werk. Wanneer de leerlingen klaar zijn met het basiswerk, kunnen ze op het bord zien met welke taken ze verder kunnen. 

Weektaakbrief 

Als de leerkracht wil dat leerlingen van tevoren nadenken over een eigen planning, dan is het handiger dat elk kind een weektaakbrief krijgt waarop de taken staan. Op zo’n brief is ook ruimte om te plannen. Dit kan er bijvoorbeeld uitzien zoals hieronder. De leerlingen bepalen in overleg met hun leerkracht hoeveel tijd ze elke dag beschikbaar hebben om aan de weektaak te werken. Deze tijd wordt in de bovenste tabel ingevuld. In de tabel eronder worden de vakken en bijbehorende taken ingevuld. In de kolom ‘plannen’ kunnen de leerlingen met behulp van kleurtjes aangeven op welke dag ze de taak willen gaan maken. Stel dat ze op maandag een uur beschikbaar hebben om aan de weektaak te werken. De leerlingen schatten dan in hoeveel taken ze in een uur kunnen maken. Bij die taken kleuren ze de cel in de kolom ‘plannen’ rood. Vervolgens plannen ze de taken voor de dinsdag met de kleur blauw. En zo verder. In de kolom ‘zo vind ik het gegaan’ kunnen ze met een smiley of cijfer hun eigen werk evalueren. In de laatste kolom kan worden afgevinkt wat klaar is. 

Doorgaande lijn 

Het werken met een weektaakbrief zoals hierboven, vergt behoorlijk wat vaardigheden van kinderen. Daarom is het ook belangrijk dat de school een doorgaande lijn opstelt, waarin het zelfstandig werken en zelfstandig plannen wordt opgebouwd. Als kinderen onder begeleiding leren om steeds meer taken zelfstandig te plannen, kunnen ze uiteindelijk zo’n taakbrief hanteren. 

Variatie 

De manier waarop het zelfstandig werken wordt ingevuld, is zeer verschillend op de verschillende scholen. Met mijn blogserie heb ik een inkijkje willen geven in veel voorkomende middelen die worden ingezet. Wil je precies weten hoe het op de school van jouw kind gaat? Vraag er dan eens naar bij de leerkracht. In de schoolgids kun je er ook vaak iets over terugvinden. 

Heb je na het lezen van dit blog nog vragen? Neem gerust contact op. Ik help jou en je kind graag blij door de basisschool!