Als ouders heb je met je kinderen op school vooral te maken met de leerkrachten en de directie. Elke school heeft ook nog een bestuur. In veel gevallen blijft dat bestuur redelijk onzichtbaar voor de ouders. Toch heeft het bestuur een belangrijke positie; het bestuur is namelijk eindverantwoordelijk voor wat er op een school gebeurt. In dit blog leg ik uit wat een schoolbestuur is en doet.
Wat is het schoolbestuur?
In mijn eerdere blog over het samenwerkingsverband liet ik al zien hoe scholen, besturen en samenwerkingsverbanden zich tot elkaar verhouden.
Een bestuur is verantwoordelijk voor één of meer scholen. Besturen uit eenzelfde regio zijn met elkaar onderdeel van één samenwerkingsverband. Het bestuur heeft de eindverantwoordelijkheid voor alles wat er op een school gebeurt. In veel gevallen krijgt de schoolleiding vrijheid om het onderwijs te organiseren naar de eigen ideeën van het onderwijsteam. Het bestuur houdt echter toezicht en neemt bovenschoolse beslissingen op beleidsniveau. Wanneer de onderwijsinspectie een kwaliteitsonderzoek uitvoert, richt zij zich ook in de eerste plaats op het bestuur.
Wat doet het schoolbestuur?
Het bestuur van een school neemt beslissingen op allerlei fronten. Het gaat om beleid op het gebied van financiën, personeel en ook de inhoud van het onderwijs. Het bestuur ziet erop toe dat de scholen zich houden aan alle wet- en regelgeving, maar ook dat de school voldoende resultaten haalt en zich ontwikkelt.
Toezicht op resultaten
De scholen werken met een leerlingvolgsysteem om de ontwikkeling van alle leerlingen te volgen. Dit is onderdeel van een administratiesysteem, waarin veel meer dan alleen de ontwikkeling van de leerlingen is te zien. Het bestuur krijgt via zo’n administratiesysteem onder andere inzicht in de ontwikkeling op schoolniveau. Zo kan het bestuur zien of de resultaten op een school voldoende zijn. Als dit niet zo is, wordt de directeur van een school ter verantwoording geroepen. Het bestuur heeft zo een toezichthoudende maar ook sturende functie.
Toezicht op financiën
Het bestuur beheert en verdeelt de financiële middelen over de scholen. Directeuren dienen elk jaar een begroting in bij het bestuur. In overleg met en onder het beheer van het bestuur wordt zo’n begroting definitief vastgesteld. Het bestuur is ervoor verantwoordelijk dat een school financieel gezond is.
Toezicht op onderwijs- en personeelsbeleid
De mensen die in de scholen werken bepalen voor een groot deel de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Het bestuur heeft dus baat bij een stevig personeelsbeleid. Daarnaast ontwikkelt het bestuur ook beleid op onderwijsinhoudelijke thema’s. Vaak zijn dit beleidsstukken die de grote lijnen uiteenzetten, waardoor er binnen de scholen nog ruimte is om een eigen invulling aan de details te geven.
Het bestuur en de zorgplicht
In mijn blog over het samenwerkingsverband schreef ik over Passend onderwijs. In oktober 2012 is de Wet passend onderwijs aangenomen. Het doel van deze wet is dat alle leerlingen onderwijs kunnen volgen dat past bij hun onderwijsbehoeften. De samenwerkingsverbanden zijn opgericht om invulling te kunnen geven aan deze wet. Elk verband moet zorgen dat binnen haar regio alle mogelijke onderwijsvoorzieningen vertegenwoordigd zijn, zodat elk kind in een vertrouwde omgeving passend onderwijs kan volgen. Deze wet regelt een zogenoemde zorgplicht voor de schoolbesturen. Ook hier dragen de schoolbesturen dus weer een verantwoordelijkheid: zij moeten ervoor zorgen dat leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben dit ook krijgen. Soms betekent dit dat een passende school (eventueel binnen een ander bestuur) moet worden gezocht als de eigen scholen niet kunnen bieden wat een leerling nodig heeft.
Vrijwillig versus professioneel bestuur
Uit het bovenstaande blijkt wel dat het bestuur een grote verantwoordelijkheid draagt. Steeds meer scholen hebben dan ook een bestuur dat bestaat uit professionele deskundigen die fulltime aan het werk zijn. Toch zijn er ook (nog) schoolbesturen die bestaan uit een aantal vrijwilligers met expertise op een bepaald vlak. Dit is het vaakst het geval bij zogenaamde éénpitters. Het bestuur heeft dan de verantwoordelijkheid over één basisschool die op zichzelf staat. De bestuursleden voeren de bestuurstaken vrijwillig en naast hun overige werkzaamheden uit. Doordat de bestuurstaken veel tijd kosten en de verwachtingen rond professionalisering toenemen, stappen steeds meer scholen over naar een bestuur met professionals.
Heb je na het lezen van dit blog nog vragen? Neem gerust contact op. Ik help jou en je kind graag blij door de basisschool!
