Wat? Intrinsieke motivatie.
Zo noemen we het als iemand vanuit zichzelf gemotiveerd is om iets te doen. Je kunt iets doen ‘omdat het moet’. Bijvoorbeeld omdat je ouders of de juf of meester het van je vragen. Maar als je iets doet omdat je het zelf graag wilt, is dat leuker, ben je gemotiveerder én is het resultaat meestal ook beter. Het zou dus prachtig zijn als al onze kinderen intrinsiek gemotiveerd waren om heel veel te leren. Dan ging het ze op school voor de wind. Toch?
Motivatie voor school
Niet alle kinderen zijn even gemotiveerd om naar school te gaan. Naar school gaan vergt een aantal specifieke vaardigheden van kinderen. Ze moeten de structuur volgen die de leerkracht voorschrijft. In veel gevallen zijn ‘zitten’, ‘luisteren’ en ‘geconcentreerd werken’ activiteiten die uitgevoerd moeten worden. Dat veel kinderen daar niet zo warm voor lopen, is eigenlijk niet heel gek. Toch zien we het liefst gemotiveerde kinderen die met plezier naar school gaan.
Motivatie om te leren
Motivatie om te leren is in mijn beleving iets anders dan motivatie voor school. Leren kunnen we tenslotte op heel veel plekken en op heel veel gebieden. Als stil zitten en luisteren niet echt ‘het ding’ is van jouw kind, is de motivatie voor school misschien wel ver te zoeken. Dat neemt niet weg dat jouw kind wél heel gemotiveerd kan zijn om nieuwe dingen te leren. Misschien speelt jouw kind graag buiten en houdt het ervan om door de bossen te struinen. Dan heeft jouw kind vast veel intrinsieke motivatie om bijvoorbeeld hutten te leren bouwen. Wat zou je daar allemaal van kunnen leren? Een goede constructie maken, houtbewerken, timmeren, meten en ontwerpen? Of misschien helpt jouw kind graag bij het eten koken. Dan wil hij of zij maar wat graag een recept kunnen lezen en uitvoeren, ingrediënten en bijzondere kruiden ontdekken en een bord mooi opmaken zodat het er aantrekkelijk uitziet.
Intrinsieke motivatie stimuleren op school
Hoe zorgen we ervoor dat de motivatie om te leren omgezet kan worden in motivatie voor school? Ik geloof dat elk kind gemotiveerd is om te leren. Zoals in bovenstaande alinea duidelijk werd, kan die motivatie zich richten op heel uiteenlopende onderwerpen. Onderwerpen die je misschien niet zo één, twee, drie in de school tegenkomt. Voor een deel zal dat op school niet veranderen. Daarom geloof ik ook zo sterk in het belang van stimulerende ouders die hun kinderen een leerrijke omgeving aanbieden.
Toch zijn er ook manieren om je kind te motiveren voor school. Toegegeven: een belangrijk deel van de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de school. Als leerkrachten de leerlingen ruimte bieden om eigen doelen te stellen en eigen onderzoeksvragen te bedenken, dan helpt dit al veel. Scholen die de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen stimuleren, zullen meer intrinsiek gemotiveerde leerlingen hebben dan wanneer vooral van bovenaf wordt opgelegd wat ze moeten doen.
De rol van de ouder
‘Mooi’, denk je nu misschien: ‘maar wat kan ik daar als ouder mee?’ De gesprekken die je als ouders met je kind voert, spelen een belangrijke rol in het motiveren van je kind. Als je het gevoel hebt dat jouw kind meer ruimte nodig heeft om dingen te leren in zijn of haar interessegebied, dan kun je daar als ouders zelf ruimte aan geven. Door bijvoorbeeld boeken uit de bieb te lenen, naar een museum te gaan, samen met je kind dat gerecht te koken of die hut te bouwen.
Maar daarnaast kun je met de leerkrachten op school in gesprek gaan. Vraag eens hoe zij ruimte geven aan het eigen initiatief van de leerlingen. Of welke visie de school heeft als het gaat om het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid in het leerproces. Zolang je als ouders op een respectvolle manier over dit soort thema’s in gesprek gaat, kun je veel bereiken. Door samen te werken en samen te zoeken naar wat jouw kind nodig heeft op school, kan jouw kind de motivatie (terug)vinden. Dan kan hij of zij weer met plezier naar school.
Heb je na het lezen van dit blog nog vragen? Neem gerust contact op. Ik help jou en je kind graag blij door de basisschool!