Op het rapport van je kind of in een uitdraai met Cito-resultaten zie je deze benamingen terug: DMT en AVI. Maar wat is dat nu precies? In mijn blog van vorige week ging ik dieper in op de AVI-toets. In het blog van vandaag zoomen we in op de DMT. Heb je het blog over de AVI-toets al gelezen? Dan kun je de eerste twee alinea’s van dit blog overslaan.
Technisch lezen
DMT (Drie Minuten Toets) en AVI (Analyse van Individualiseringsvormen) zijn de namen van twee verschillende toetsen waarmee het technisch leesniveau van kinderen wordt getoetst. Met ‘technisch lezen’ wordt het leesproces bedoelt zonder bijzaken. Het gaat er bij dit proces om dat de leerling leert om letters, woorden en zinnen correct te verklanken. Hier gaat het dus even niet om het begrip. Natuurlijk is ook het begrip van essentieel belang, maar in de toetsen worden deze twee zaken losgekoppeld. We willen met de technische leestoetsen weten in hoeverre kinderen kunnen lezen (dus verklanken). In een andere test bekijken we of ze ook begrijpen wat ze lezen.
Tekst- en woordniveau
De DMT toetst het lezen op woordniveau. De AVI-toets beoordeelt het lezen op tekstniveau. Het resultaat van AVI wordt uitgedrukt in een duidelijk herkenbaar resultaat: het wordt weergegeven met een letter M of E en daarna een getal, bijvoorbeeld 4. De M staat voor ‘midden’ en de E voor ‘eind’. Heeft je kind AVI-niveau E4 dan betekent dit dat je kind leest op het niveau van een gemiddelde leerling in eind groep 4. De DMT geeft een resultaat zoals we dat van andere Cito-toetsen gewend zijn: het geeft een niveau aan met een letter (A t/m E) of een Romeins cijfer (I t/m V). Daarnaast is er een vaardigheidsscore af te lezen en een didactische leeftijd. In mijn blog ‘Dit betekent het toetsresultaat van je kind’ ga ik verder in op de betekenis van de verschillende termen.
Zo verloopt de DMT toets
DMT staat voor ‘Drie Minuten Test’ en is zoals gezegd een toets die op woordniveau het technisch lezen in kaart brengt. De DMT wordt individueel afgenomen. Het kan zijn dat de groepsleerkracht van je kind de toets afneemt, of misschien is er een intern begeleider of remedial teacher in de school die deze taak op zich neemt. Het afnemen van de DMT is een arbeidsintensief klusje. Elke leerling krijgt drie verschillende afnamekaarten te lezen. Op elke afnamekaart staan rijen vol woorden. De afnamekaarten hebben een opbouw in moeilijkheidsgraad. Kaart 1 bevat korte woorden en kaart drie lange woorden. Het kind krijgt van tevoren uitgelegd dat elke afzonderlijke afnamekaart gedurende één minuut gelezen gaat worden. Zodra de leerling begint met lezen, start de testbegeleider een timer en na één minuut wordt het lezen afgebroken.
Vervolgens mag het kind overgaan op de volgende afnamekaart. Hij/zij krijgt de opdracht om zo goed en vlot mogelijk te lezen. Elk goed gelezen woord binnen de minuut levert een punt op. Leerlingen mogen moeilijke woorden overslaan om daar geen tijd mee te verliezen. Fout gelezen en overgeslagen woorden worden uiteraard niet meegerekend in het puntentotaal. Als de leerling iedere kaart één minuut heeft gelezen (vandaar de naam Drie Minuten Test), telt de leerkracht het aantal goed gelezen woorden bij elkaar op.
Wat zegt het resultaat ons?
Er zijn verschillende meningen over het nut en belang van de DMT. Deze toets wordt regelmatig bekritiseerd omdat het puur gaat om het lezen van losse woorden. Hierdoor kun je je afvragen in hoeverre het resultaat een afspiegeling is van de leesvaardigheden van een kind. Het uiteindelijke doel van leren lezen is tenslotte dat we teksten kunnen lezen. Als we dat kunnen, lukt het ons vanzelf ook om losse woorden te lezen. In de maatschappij kom je geen situaties tegen waarbij je in een hoog tempo losse woorden moet opdreunen. Dus waarom toetsen we dit eigenlijk?
Resultaten combineren
Het combineren van de resultaten van zowel DMT als AVI, geeft wel degelijk informatie. In veel gevallen behalen kinderen met een hoge score op de AVI-toets ook op de DMT een resultaat dat hoog is. Leerlingen die lager dan gemiddeld uitkomen op de AVI-toets scoren over het algemeen ook lager op de DMT. Maar in sommige gevallen scoren leerlingen gemiddeld of bovengemiddeld op de AVI-toets maar laag op de DMT. Dit kán een signaal zijn voor mogelijke dyslexie. Sommige leerlingen met dyslexie zijn goed in staat om op tekstniveau ‘te compenseren’. Ze merken aan de context welke woorden er in de tekst moeten komen en voorspellen zo de woorden die ze niet goed kunnen lezen. Daar komen ze soms een heel eind mee. Op de DMT kunnen ze deze strategie niet toepassen en dan vallen ze door de mand. Op die manier kan de DMT dus een voorspellende waarde hebben en nuttig zijn.
Conclusie
De DMT en AVI-toets geven informatie over de technische leesvaardigheden van een leerling. Het resultaat op de AVI-toets is wat mij betreft het meest van waarde. Het resultaat geeft helder aan op welk niveau de leerling leest. Op basis hiervan kunnen kinderen, hun ouders en leerkrachten passende boeken selecteren. Heeft een kind eenmaal AVI E4, dan zijn boeken van een hoger niveau ook prima om aan te bieden. Leesmotivatie mag dan leidend zijn. Vindt een kind het leuk om te lezen, dan zal hij of zij meer lezen en dat leidt weer tot beter lezen.
Heb je na het lezen van dit blog nog vragen? Neem gerust contact op. Ik help jou en je kind graag blij door de basisschool!
